Lo fustièr-menusièr
Introduction
Les métiers de bois étaient particulièrement nombreux. Des générations de ressaires et de menusièrs, émules de sant Josèp, se sont succédé jusqu'à nos jours.
Pour abattre les arbres il fallait tenir compte de la lune, du vent, du temps et de la saison.
Pour débiter pièces de bois, les scies mécaniques ont remplacé les scieurs de long (ressaires de long) au début du XXe siècle.
L’important équipement en moulins du Ségala a permis l’implantation de nombreuses scieries hydrauliques (resseguièrs).
Le Ségala occidental, avec ses châtaigneraies (castanhals) et ses haies plantées de chênes (garrics) a favorisé l’activité des charpentiers (fustièrs) et autres menusièrs.
L’apprentissage avait souvent lieu chez un patron des environs auquel il fallait payer au moins la pension de l’apprenti.
Ethnotexte
René MARTY
né en 1925 à Rieupeyroux.
Transcription
Occitan
Français
Caliá copar a la fin d’a(g)òst e ambe la luna vièlha, per aquelses que cussonan : lo no(gu)ièr o lo cerièr. Daissavan las fuèlhas, que contunhèsson de tirar la saba. Aprèssa, lo garric, lo podián copar lo mes de decembre, mès lo caliá copar dabans que la saba tornèsse montar.
Refendián lo boès ambe la polina qu’apelavan, una rèsse qu’apelavan la polina. Metián lo boès sus una cabra e dos en bas e un en naut. Al resse(gu)ièr, lo fasián. Mès las chutas, sovent las clapavan ambe l’acha.
Mon paire èra menusièr e mos dos pepins atanben, e enquèra un rèr-pepin e dos o tres oncles. E ieu atanben e lo meu enfant atanben. Fasián fustièrs atanben.
Quand fasián un ostal, que los peirièrs èran a la premièira travada, començavan de plaçar las fustas, e a la segonda atanben.
Fasián las teuladas, los plancats, los escalièrs e d’armaris enquèra… Mès, dins lo temps, anavan sus plaça.
Avián la rèsse per ressar las pòsses, lo riflard per començar e pièi lo rabòt per acabar, los cisèls per far las mortairas a la man, per ajustar doas pòsses caliá far lo forchat amb un rabòt esprès…
Per una charpenta, se lo boès èra pas sec, aquò li fasiá pas res. La copavan l’ivèrn e, a la prima, començavan l’ostal. La tavèla, la metiam verda.
Pels plancats, caliá que lo boès sia(gu)èsse sec de tres o quatre ans, que se desjuntavan se èran pas secs.
Per far de mòbles, aquò èra lo garric o lo no(gu)ièr, e quauque bocin de cerièr mès n’i aviá pas plan. Lo no(gu)ièr, lo nos caliá anar crompar a Previnquièiras o Compolibat.
Fasián de cabinets, aquò èra un armari, un pauc jusca la travada.
Sovent lo monde disián a mon paire :
“Vendretz prene la mesura de la travada.”
N’i aviá que nos pagavan en natura amb un aure o dos. »
Pas de traduction pour le moment.