Antonin de Maffre

« Aquel Antonin de Maffre èra de l'Assistença. Èra estat elevat del costat de Frons. Sai pas se èra pas estat elevat a Fraissinhas…
Pendent la guèrra, èra estat desertur. Ieu cresi que s'èra evadat de sus un batèu a las Dardanèlas, a la Guèrra de 14.
E, coma èra declarat desertur, se venguèt recaptar dins los bòsces de Maffre, aval, qu'apèlan. E i aviá aquela femna qu'èra maridada. Coma s'èra refugiat dins los bòsces, i anava portar a manjar. Talament qu'un bon jorn se metèron ensemble e agèron dos o tres enfants.
Viviá de caça, de pesca, de braconatge.
Avián un boc. Lo monde de tot lo redort i venián menar las cabras. Quantes de còps l'aviam vista passar amont ! La femna, l'apelàvem la Maria. Èra un briat estropiada, aviá la man tota de travèrs. La vesiam passar. Lo monde las li veniá menar e ela las lor tornava menar.
E el viviá de caça, de braconatge : tapava de rainalds. 
Quand aviá tapat un rainald, lo veniá passejar pels ostals en diguent :
“Ten, vesètz, aquel d'aquí vos manjarà pas pus las polas.”
E alara lo monde i balhavan una dotzena d'uòus.
E de temps en temps, evidament, coma braconièr, se fasiá prene. Alara i te fotián un procès-verbal, pardí ! Aviá pas d'argent per lo pagar e lo te fotián en prison.
Aviá installat un treuil perque, al-dejost de l'ostal, sai pas, a quatre-vints mèstres en contrabas, i aviá un riu que passava. Aviá tendut un cable, amb una ròda de bicicleta que fasiá poulie, te davalava un farrat e l'anava remplir, sens davalar, d'ai(g)a del riu.
Pendent la guèrra, li èra aquí, en 48… duguèt partir dins las annadas 50.
Aviái avut l'ocasion de lo conéisser perque, a l'epòca, totas las reparacions que se fasián dins lo sectur, lo sable s'anava quèrre aval a Maffre, que s'apèla. Alara i anàvem ambe los buòus.
Alara, per montar de Viaur jusca l'ostal – perque l'ostal èra a tres o quatre cents mèstres de Viaur – i aviá un rasclàs, un peiràs. Alara i metiam tres parelhs de buòus. Montàvem un mièg-tombarèl de sable, l'acuolàvem davant lo siu ostal e tornàvem partir ne tornar quèrre un autre mièg-tombarèl. Aquò fa qu'ambe tres tombarèls ne fasiam dos. E aquò fa que parlàvem amb el. Quand fasiá caud, nos tirava d'ai(g)a e beviam d'ai(g)a que tirava a son torn, aquí.
En 1930, i agèt una inondacion. L'ai(g)a l'emportèt, la planca. Perque, a-n-aquel moment, lo monde d'aicí de la comuna de Centrés o de Taiac e tot aquò, per anar a Naucèla, passavan aquí a pè, passavan sus aquela planca. Pendent la periòda que li agèt pas de planca, en atendent que la po(gu)èsson contruire, lo monde davalavan a pè e, el, aviá installat una barca. Aviá metuda una còrda en travèrs perque i aviá un gorg, lo Gorg negre qu'apèlan. Alara, coma se trobava totjorn defòra, los tipes, quand èran a mièg-travèrs, de l'autre costat, li sublavan. Alara i anava ambe la barca e los traversava. Automaticament, li balhavan la pèça. I aviá un tipe, un còp, li aviá pas balhat res. Passèt. Cinc o sièis meses après, lo tòrna apelar. Li va e lo pren. Quand sia(gu)èron al mièg del gorg, li di(gu)èt :
“Bon ara, de doas causas l'una, o crachas o veses lo fons del gorg…” »