Lo lop e lo rainald

Collecté en 1998 par IOA Sur la Commune de Viviez Voir sur la carte
J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

Dans le cycle occitan du loup et du renard, le personnage du renard est flatteur, menteur et rusé, tandis que celui du loup, qui peut parfois incarner la cruauté, est ici fort naïf. Ce conte animalier comporte plusieurs séquences.

Les formules de fin de conte soulignent l'aspect fictif du récit, ferment l'histoire et ramènent l'auditoire à la réalité.

Son

Raoul ROUMIGUIÈRE

né en 1905 au Barri Haut de Viviez.

Transcription

Occitan
Français
« I aviá un lop e un rainald que trabalhavan ensemble. Lo rainald di(gu)èt un jorn al lop :
“Ai trobat una persona que vòl plantar una vinha e cal anar arrancar una barta. Se vòls, aurem pas que a z’o far e pièissa, veirem ben, nos pagaràn.”
Lo lop, que èra totjorn pro trabalhaire, èra aquí que totjorn trabalhava a arrancar aquelses bartasses. Lo rainald, de temps en temps, fasiá :
“Ò ! Ò !” Ten, me sònan…”, li disiá.
E partiá, aviá portat per copar la crosta, i aviá del mèl, i aviá un bocin de tot. Anava aquí manjar un bocin, comprenètz, e pièissa tornava.
Quand anèron manjar, ne demorava pas bien... E lo lop di(gu)èt :
“Mès cossí aquò se fa que i agèssa pas res ?
– Una persona es venguda, li ai donat un bocin e ieu n’ai tastat un autre bocin, fa que n’i a pas plus.”
Lo lop di(gu)èt :
“Te manjarai un jorn ! Que totjorn m’engarças !”
Lo rainald li di(gu)èt :
“Mès escota, me manja pas, te’n ensenharai del mèl.”
I a un campanièr que, per que degús o sachèsse pas, aviá montat del mèl al cloquièr de la glèisa. Lo rainald o sabiá, e li aviá una trapèla a la pòrta, e li passava, lo rainald, e de còps n’anava manjar un bocin. Lo prenguèt. Lo lop èra aganit. Èra tot tèune, passèt pro per dintrar. Quand vegèt tot aquel mèl, pardí, fa(gu)èt un sadol, tant que podiá. Lo rainald, de temps en temps, anava a la trapèla per veire se podiá sortir. Tant que podiá sortir, ne manjava un bocin mès, pièissa, ne manjava pas pus. L’autre, quand sia(gu)èt coma un pat, quand arribèron per tornar partir, podiá pas partir... Lo rainald li di(gu)èt :
“Escota, veiràs cossí anam far : te vau estacar la coeta a la còrda de la campana.”
Montèt sus un tremplinqu’avián fach aquí e lo rainald li di(gu)èt :
“Auràs pas qu’a te gitar defòra e la campana sonarà.”
Lo campanièr di(gu)èt :
“Mès qué se passa ?”
Aquò èra pas que el que lo fasiá... Alara va pardí a la glèisa e duèrb la pòrta. Te vegèt lo lop penjat e la campana marchava.
“O traça de bèstia !”, li di(gu)èt.
Lo lop arranca un saut mès que li daissèt la borra de la coeta. Èra tot palat. Passèt per la pòrta, anèt trobar lo rainald e li di(gu)èt :
“Mès ara, ai pas solament de coeta... Soi tot palat...”
Lo rainald li di(gu)èt :
“Escota, te’n vau far una coeta ambe de la lana. Sabi ont i a de las pastras que gardan. Auràs pas que a venir amont, anaràs far un torn coma se voliás atapar una feda, laissaràn tot aquí e, ieu, d’aquel temps, lor panarai la lana.”
Manquèt pas, pardí, aquò se passèt a pus près coma volián. Lo rainald li me fa una coeta al lop amb aquela lana. Lo lop disiá :
“Aquò va pas aquò, me toque pertot amb aquel afaire !
– Mès escota, t’arrenjarai aquò, ieu.
– De qué vòls far ?
– E ben, veses, te vau alucar un fuòc e te flambuscarai la coeta, veses, e pièissa aquò anarà bien.”
Manquèt pas. Totjorn lo lop èra engarçat per aquel rainald ! La li flambusca, la coeta, mès que se cramava ! Lo rainald di(gu)èt :
“Es lo moment de partir…”
Parce que l’autre bramava... Li di(gu)èt :
“Te manjarai !”
Lo galopèt jusca la presa del molin, amont. I aviá una tanièira aquí. Lo rainald di(gu)èt :
“Se pòde arribar aquí dedins dintrarai e...”
I podiá pas dintrar lo lop. Manca pas, quand arribèt, juste lo lop arribava e li atapa una pata. Lo rainald li di(gu)èt :
“Creses de téner una patòta, tenes pas qu’una raiçòta !”
Lo lop lacha e l’autre acaba de dintrar.

Clic-clac, mon conte es acabat. »

Pas de traduction pour le moment.

© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...