Jan lo Bèstia
Introduction
De nombreux contes mettent en scène des simples d'esprit à qui il arrive de multiples mésaventures. En Rouergue, cet anti-héros se nomme généralement Jan lo Bèstia, Jan lo Nèci, Tòni, Toèna ou bien encore Joan-Joan, c'est-à-dire Jean ou Antoine.
Ce conte comporte plusieurs cycles. Celui de la foire est très répandu.
Son
Georges MALATERRE
né en 1906 au Viala du Pas de Jaux.
Transcription
Occitan
Français
« Sa mèra l’envoièt a la fièira per crompar de gulhas.
Alara va a la fièira, bien sûr,cròmpa de gulhas e, quand agèt fach çò que aviá a faire, tòrna a l’ostal. En camin, agèt besonh de s’arrestar, pausa las gulhas. Sabiá pas de que ne faire… Li aviá una palhièra en fàça, las metèt dins la palha. E pièi, quand partiguèt, de gulhas, ne trapèt pas cap. Comprenètz que metre de gulhas dins una palhièra, sabètz… Enfin, va a l’ostal.
E alara :
“E ben Jan, las pòrtas aquelas gulhas ?
– E nani ma mèra, las ai perdudas !
– E cossí as fach ton còmpte…”
Li racontèt, li di(gu)èt :
“M’a calgut m’arrestar, las ai metudas dins la palha e pièi las ai pas trapadas.
– Que siás bèstia quand mème Jan, las te caliá metre dins la vèsta !
– E ben un autre còp o farai.”
Alara la fièira d’après, li di(gu)èt :
“Te cal anar crompar una relha.”
Va a la fièira, cròmpa la relha. E tornar, calguèt s’arrestar, bon…
“De qué faire d’aquela relha ? Ta mèra t’a dich de la metre dins la vèsta, la te cal metre dins la vèsta.”
La metèt dins la vèsta mès la vèsta, comprenètz, se destripèt. Enfin bref…
E alara a l’ostal :
“E alara Jan, l’as crompada aquela relha ?
– E ouima mèra, l’ai crompada mès vesètz cossí me soi…
– O mès alara que siás bèstia Jan, quand mèmes, la te caliá espintar dins la tèrra o…
– Un autre còp o farai.”
Sa mèra, aquò èra totjorn Jan lo bèstia, parlàvem totjorn del mème…
Èra anat a la fièira. I aviá de polits melons, aquí. Sai que lo que los vendiá vegèt qu’èra pas tròp rusat, o sai pas de que, li fa la reclama per li vendre un melon. Li di(gu)èt :
“Mès de qu’es aquò, jamai n’ai pas vist ?”
Li di(gu)èt :
“Aquò’s d’uòus de muòla.
– Aquò’s d’uòus de muòla ?
– Amai sabètz, son bons !”
Se’n va ambe son uòu de muòla.
En camin, s’arrèsta, tornar, a la cima d’un travèrs. Aquel uòu pren la davalada e mon amic assagèt ben de l’atrapar mas posquèt pas. E tot en davalent, aquel uòu passèt sus una lèbre. Aquela lèbre fot lo camp. Putain !Marronava, disiá :
“M’aviá pas mentit, lo tipe, èra ben bon aquel uòu ! Veja lo muoloton que se’n va !” »
Alara va a la fièira, bien sûr,cròmpa de gulhas e, quand agèt fach çò que aviá a faire, tòrna a l’ostal. En camin, agèt besonh de s’arrestar, pausa las gulhas. Sabiá pas de que ne faire… Li aviá una palhièra en fàça, las metèt dins la palha. E pièi, quand partiguèt, de gulhas, ne trapèt pas cap. Comprenètz que metre de gulhas dins una palhièra, sabètz… Enfin, va a l’ostal.
E alara :
“E ben Jan, las pòrtas aquelas gulhas ?
– E nani ma mèra, las ai perdudas !
– E cossí as fach ton còmpte…”
Li racontèt, li di(gu)èt :
“M’a calgut m’arrestar, las ai metudas dins la palha e pièi las ai pas trapadas.
– Que siás bèstia quand mème Jan, las te caliá metre dins la vèsta !
– E ben un autre còp o farai.”
Alara la fièira d’après, li di(gu)èt :
“Te cal anar crompar una relha.”
Va a la fièira, cròmpa la relha. E tornar, calguèt s’arrestar, bon…
“De qué faire d’aquela relha ? Ta mèra t’a dich de la metre dins la vèsta, la te cal metre dins la vèsta.”
La metèt dins la vèsta mès la vèsta, comprenètz, se destripèt. Enfin bref…
E alara a l’ostal :
“E alara Jan, l’as crompada aquela relha ?
– E ouima mèra, l’ai crompada mès vesètz cossí me soi…
– O mès alara que siás bèstia Jan, quand mèmes, la te caliá espintar dins la tèrra o…
– Un autre còp o farai.”
Sa mèra, aquò èra totjorn Jan lo bèstia, parlàvem totjorn del mème…
Èra anat a la fièira. I aviá de polits melons, aquí. Sai que lo que los vendiá vegèt qu’èra pas tròp rusat, o sai pas de que, li fa la reclama per li vendre un melon. Li di(gu)èt :
“Mès de qu’es aquò, jamai n’ai pas vist ?”
Li di(gu)èt :
“Aquò’s d’uòus de muòla.
– Aquò’s d’uòus de muòla ?
– Amai sabètz, son bons !”
Se’n va ambe son uòu de muòla.
En camin, s’arrèsta, tornar, a la cima d’un travèrs. Aquel uòu pren la davalada e mon amic assagèt ben de l’atrapar mas posquèt pas. E tot en davalent, aquel uòu passèt sus una lèbre. Aquela lèbre fot lo camp. Putain !Marronava, disiá :
“M’aviá pas mentit, lo tipe, èra ben bon aquel uòu ! Veja lo muoloton que se’n va !” »
Pas de traduction pour le moment.
© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron
Localisation
Vous aimerez aussi...
En cours de chargement...