L'alambicaire

« C.-P. B. : Podètz far de cerièiras ?
R. L. : Ò, li aviá dos cents vint quilòs.
C.-P. B. : Òc ben.
R. L. : Ouais. Son de cerièiras que venon d’alhurs o… Pièi i a qualqu’unas atanben mès aquò’s pas lo país de la cerièira, non.
C.-P. B. : A non, non !
R. L. : Non. Mès lo client que las a menadas n’a qualqu’unas e pièi… Mès, bon, de còps, ne pòt trobar alhurs de cerièiras.
C.-P. B. : A òc !
R. L. : I a d’endreches que n’i a ! Aicí se fa mai que mai de prunas o de marc. La cerièira aquò’s un pauc excepcionèl. I a lo marc, i a la pruna, la pera… Aicí dins nòstre país aquò s’apèla la draca. I a d’altres países que o apèlan la treca e ainsi de suite. Aquò depend lo país un pauc. Aquò càmbia un pauc de nom m’enfin aquò’s la draca, en principi, o la treca, o lo marc, un dels dos.
Alara cal comptar, per far una caufa per un client, me cal comptar una ora, una ora un quart. Al cap d’una ora un quart…
C.-P. B. : Cossí apelatz aquel afar aquí ?
R. L. : La chaudièira. Aquò, aquò’s lo réservoir d’ai(g)a freja per refregir la vapor d’alcoòl qu’arriba e per la transformar en liquide. Dins lo réservoir d’ai(g)a freja, i a un serpentin dedins que la vapor seg e se transforma en liquide per venir sortir aquí.
Aquí, aquò’s la colona de rectificacion c’est-à-dire que la vapor qu’arriba de las marmitas… La merchandisa es caufada a la vapor e, totjorn, aquò fa un circuit. La vapor qu’arriba de la chaudièira i arriba a 150 degrès e caufa. Quand aquò bolís, la vapor que se degatja d’aquí aquò’s la vapor que pren l’alcoòl. Alara, quand sòrt d’alai, la vapor caputa dins aquel recipient aval que s’apèla lo condensatur e cal que monte, totjorn butada la pression, dins la colona de rectificacion. Aquò’s pas espés aquí. Mònta entremièg los dos cilindres. Alara l’arrosam aquí, entremièg los dos cilindres, perque la vapor que mònta i a d’ai(g)a encara, es cargada d’ai(g)a. Alara, en la refregi(gu)ent, la vapor d’ai(g)a, pus pesuga que la vapor d’alcoòl, tomba en bas, l’ai(g)a, la vapor d’ai(g)a, e l’alcoòl, el, contunha dins lo serpentin e dins lo réservoir per lo transformar en liquide per sortir aquí. Aquò’s tota la circulacion de l’alambic. Aquò’s tot a fèt simple.
S’agís de far de vapor ambe quicòm per caufar e de recuperar la vapor que sòrt de la merchandisa e la transformar en alcoòl. Aquò’s tot ! »

« Soi alambicaire dempièi 25 ans. Aquò èra un de Senta-Aulària, Alexandre, l'ancien restauratur, que fasquèt aquò pendent 44 ans. Trabalhère 9 ans amb el coma garçon e pièi après prenguère la succession. Aquò fa 16 ans que trabalhe a mon còmpte.
Ara, de mens en mens se fa de draca perque las vinhas disparesson, mès se fa de frucha, de poma e de pruna sustot, de peras. La melhora de pruna, aquò's la pruna sauvatja, la blua, la pruna dels pòrcs qu'apèlan, la Sent-Antoèna. N'i a dins totes los bartasses.
Ara, i a la pera que pren de camin atanben, sustot se l'òm pòt avure de pera William.
Las pomas… Se fasiá sustot d'ai(g)ardent de citra, quand la citra aviá bolhit. La fasiam mème un an per l'altre. E ara se fa de mens en mens de citra. Lo monde esclafan las pomas, las fan bolhir e las distillan coma aquò. »