Lo pifre de Pierron

Lo pifre de Pierron
« Dins un ostalonèl al mièg de la montanha,
Un jorn nasquèt Pierron presque dins la brossalha,
Grandi(gu)èt, venguèt bèl, rusat coma un rainald.
Èra sans contradire un rude pel trabalh.
Mès pourtant, li trobavan un defaus :
Èra de pifrar lo ser amb la luna.
Las trèvas, los sorcièrs, jamai li avián fach paur,
Per aquò las menetas l’apelavan Rustau.
Aimava de pifrar lo ser amb la luna,
En gardent lo bestial, ne pifrava mai d’una,
Sabètz çò qu’arribèt al cap de qualque temps ?
Lo pifre al pastural èra son passatemps.
Fasiá dançar sovent, en gardent los tropèls,
Las pastras, los pastors, amai los pastorèls.
Aquò se sachèt lèu e tot fo(gu)èt raportat
Per una brava femna, un bon jorn, al curat.
Tant i a que lo pastor que gardava pas de fedas
Un dimenge en cadièira a Pierron cerquèt bregas.
Aquí çò que di(gu)èt :
“Mos fraires ! Ai aprés qu’un de mos parroissiens,
Lo ser amb la luna, amb d’autres vauriens,
Fan dançar sans esclòps las pastras, los pastors,
E quand an pro dançat e faches prosses torns,
Se repausan un moment e tòrnan començar.
Se tenon a bèl braçat e vos dòni a pensar
Çò que pòt arribar se tomban en tornejent :
Ne veni carn de pola pas que ne’n li pensent.
Lo pifre de Pierron es la causa de tot !
Aquel pifre maudit qu’òm entend de pertot,
Que las pastras adòran e que me fa enrajar !
S’i vau tustar dessús, lo li vòli asclar…”
Lo paure pastor, de cridar, venguèt rauque.
E Pierron, d’aquel temps, estuflava pel claus.
“Aquel Pierron, qunt gús !, çò disián las devòtas,
Lo dimenge s’en va estuflar per las vòtas,
S’en anirà a l’Ifèrn, lo Diables lo prendrà !
E se lo pren tot viu, mon Diu, que devendrà ?”
Se di(gu)èron pas mens que lo caliá sauvar
Del malur que, sans dobte, anava arribar.
“Li cal panar lo pifre !”, çò di(gu)èt Joaneton.
“Ne serà pas gaire inquiet, lo pastre es un luron,
Li cal pas panar res car l’an ensorcelat,
Se z’o disi, z’o sabi, es la pura vertat !”,
Çò di(gu)èt la pus vièlha, coma son chipelet,
Que per sauvar lo pastre, engrunava sul det.
“Nos cal d’ai(g)a sinhada amb un esparsor,
Ieu cresi qu’amb aquò sauvarem Pierron !”
[Çò cridava una autra qu’apelavan Marion.
“Mon Diu ! Sauvatz-lo nos, amai sia(g)a un poliçon !”]
Tant i a que, lo ser-mèmes, a grands còps d’esparsor,
Cacèron lo Demon de pel lièch de Pierron.
Mès lo pifre pus fòrt que jamai ne pifrava.
Òm auriá dich que lo Diables bufava.
A cò de Marioneta, la maire de Pierron.
Cada vièlha meneta donava sa rason.
Una, de dins un sac, sortís d’escapulèras,
Que veniá de cercar dins un convent de frèras.
Lo li avián, a regret, balhat aquel sacon
Que deviá sans retard corsar los Diablatons
E engrunar lo pifre, amai son estuflòl.
Aquel sac, çò disiá, valiá son pesant d’òr !
“Vos pòrti çò que cal, ma paura Marioneta.
Li vos cal cóser aquò, qu’ane dins la bragueta,
Pendent que dormirà, sens que ne sache res.
Z’o li cal cóser tot… Ne mòire pas un res.”
La maire de Pierron fasquèt tot a la letra.
Parlèt mèmes latin car di(gu)èt : “Vade retro
Satanas infernum…” sans saber que disiá.
E pendent aquel temps, totjorn Pierron dormiá.
Enfin, se desrevelha e, coma pensatz pro,
Carga, del mème còp, cauças e sacon.
Apèi, s’en va defòra. Avans d’arribar a l’òrt,
Se’n tòrna vistament cercar son estuflòl
E comença a pifrar, mès quicòm l’a picat.
“Ai !”, fasquèt en daissent l’instrument de costat.
E Marioneta que lo fintava de lènh,
Possèt un grand sopir e çò di(gu)èt : “Enfin !
Lo Diables es partit : Pierron pifra pas pus,
E degús dirà pas que mon filh es un gús…”
[Mès, al mèmes moment que sa maire parlava,
Pierron pren l’instrument e mònta d’un octòva.
Avant d’arribar al Fa, sentís una fissada
E se met a dançar pel prat e per l’arada.]
La maire de Pierron cre(gu)èt d’estavanir,
Reflechís un moment e pèi pren lo camin
Per contar son mistèri a Mossur lo curat
Per dire çò que fasiá Pierron, e çò que li avián fach.
“Jèsus, mon Diu ! Mossur lo rictor, lo meu paure Pierron,
Fasiá pas que pifrar, ara dança en pifrent.
Senta-Vièrja del Cèl ! Mon Diu ! Que devendrem ?”
Pierron, lo lendeman, se gratava totjorn
En se di(gu)èt entr’el : “Qué Diables i a aquí donc,
Me cal quitar las cauças, las me cal revirar,
Car lo Diables s’empòrta e aquò pòt pas durar !”
Tanlèu fach coma dich : Pierron quita las cauças,
E darrèr un randal, rescondut jos las flaujas,
Revira la bragueta e tròba lo sacon,
Que lo fasiá dançar qu’agèt volgut o non.
Senhor ! Qué li vegèt ? Un regiment de negras
Que sautavan pertot. Las cauças n’èran negras.
[“M’auràn ensorcièirat !, çò se di(gu)èt Pierron,
Ne pòdi pas dobtar, l’i m’an mes un sacon.]
M’as volgut far dançar, sorcièira de malur,
Mès t’en repentiràs, car Pierron a de cur !”
Estaca lo sacon a una gròssa pèira,
E, pof…, al fons del riu nega las fachilhièiras.
Apèi, brandís las cauças, en las tustent pel Viaur,
E tòrna vistament bufar dins l’estuflòl.
Cal combatre sans paur e totjorn ambe confiença,
Las trèvas, los sorcièrs que cregan l’inhorença. »