Jan lo Bèstia

Collecté en 1994 Sur la Commune de Sauclières Voir sur la carte
J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

Parmi les contes facétieux, le cycle de Jan lo bèstia est extrêmement populaire dans notre région.

L'épisode relaté ici par René se rattache au T 1681 B et T 1653 de la classification internationale.

Il peut se raconter tout seul comme c'est ici le cas ou bien se rattacher à un ensemble plus vaste. (CORDAE)

Son

René RAYMOND

né en 1927 au Gressentis de Sauclières.

Transcription

Occitan
Français
« Jan lo Bèstia, aquò èra la mèra e son enfant. La mèra èra viusa e aviá aquel enfant que èra pas tròp normal. Èra puslèu bèstia perque l’apelavan Jan lo Bèstia.
Trabalhava, aquela femna, e el demorava a l’ostal per çò que èra pas capable de grand causa.
Un jorn, passèt un parelh d’òmes, aquí, que marcavan pas tròp bien mès enfin el se rendèt pas còmpte. E se fasián passar per ferralhaires.
Et alors li demandan a Jan lo Bèstia :
“Auriatz pas de ferralha de còps que i a, al vòstre ostal ?
– A… n’avèm pas gaire, crese pas que n’agèm de molons per çò que… Ma mèra n’a ben una palhassada alai jos lo lièch mès sai pas s’aquò vos interessarà.
– E ben fai nos veire de qu’es aquò.”
Aquò èran de pèças d’aur.
Sa mèra metiá la palhassa jos lo lièch, aquò èra un pauc cabit.
E l’autre, talamai bèstia, la li vendèt sa ferralha mès la li paguèron pas care per rapòrt a çò que valiá.
E pièi a miègjorn quand sa mèra venguèt dinnar :
“E ben, Jan, cossí s’es passada ta matinada ?
– A… coma d’abituda mès es vengut dos ferralhaires, aquí, e i ai vendut la ferralha qu’aviás alai jos lo lièch e m’an donat aquò.”
Sai pas al juste de que li avián donat.
“Ai… mon enfant ! De qué m’as fach ? Sabes pas qu’aquò èra totas mas esconomias. As vendut aquò per pas res de tot ! E ara de qué farem ? Ara anam metre la clau jos la pòrta e anam partir.”
Sa mèra comença de se'n anar e li fa :
“Barra la pòrta !”
E Jan :
“De qué me dises ? Pòrte la pòrta ?
– Non ! Barra la pòrta !”
E l’enfant :
“Pòrte la pòrta ?
– E ben pòrta-la, bogre de colhon !”
Pièi, al bot d’un moment, sa mèra vegèt que i aviá aqueles ferralhaires en per aquí que èran pas tròp… Avián pas una tròp bona mina. E èran en per aquí dins los paratges.
Agèt paur que los reconosquèsson e que los assuquèsson totes dos, la mèra e l’enfant.
E montèron sus l’aure. E Jan totjorn ambe sa pòrta sus l’esquina. Montèron sus un gròs rovenàs que i aviá de gròssas brancas, amont, e tachèron de pas far tròp de bruch.
Ni per pas far de bruch, los dos ferralhaires venguèron far sa sopa juste jos lo rove onte èran montats la mèra e l’enfant.
Alors al bot d’un moment :
“Ma mèra ! Ma mèra ! La caga m’escapa !
– Ten mon enfant ! Que se nos veson nos tuan !
– Ma mèra ! Ma mèra ! La caga m’escapa !
– E ben de qué vòls que te diga ? Caga !”
E los autres que… Aquò tombèt juste dins la marmita.
Los autres qu’èran en bas :
“Remena, remena Michau que la graissa tòmba del cièl !”
Aquò passèt coma aquò.
Remenèron la sopa e s’èran pas avisats que…
Pensavan qu’aquò èran de graissa que tombava del cièl.
Al bot d’un moment :
“Ma mèra ! Ma mèra ! La pòrta m’escapa !
– A… mon enfant ! Malerós ! Ten-la, ten-la, que se nos veson nos tuan !”
E totjorn l’autre :
“Ma mèra, ma mèra ! La pòrta m’escapa !
– E ben lacha-la ! De qué vòls que te diga ? Pòds pas far autrament ? Lacha-la !”
Mès, entre temps, avián comptat las pèças en plus. Avián vist que n’i aviá un brave pauc.
E, quand ausi(gu)èron qu’aquela pòrta davalava dins las brancas del rove, prenon la podra d’escampeta e se sauvèron per çò que se demandavan se aquò èra lo Diable o lo Bon Diu que tombava del cièl. E se'n anèron.
Quand seguèron partits, la mèra e l’enfant davalan e la mèra posquèt… Per çò que espièron pas s’avián laissat la palhassada d’escuts. E se'n anèron, la mèra recuperèt sos sòus e tornèron dintrar a l’ostal. Et voilà.
Tornèron plaçar la pòrta, e aquí n’i agèt per un còp de mai. »

Pas de traduction pour le moment.

© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...