Lo conte dels tres frairons

Collecté en 1992 par IOA Sur la Commune de Quins Voir sur la carte
J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

Ce conte est répertorié par Aarne et Thompson, qui indexèrent les contes populaires du monde entier, sous le numéro de conte-type 327 (les enfants et l'ogre) dans la catégorie "contes merveilleux, adversaires surnaturels".

Il est tiré du Livre d'or de Quins.

Photo

Lo conte dels tres frairons
© Livre d'or de Quins (Quins)

Ethnotexte

Transcription

Occitan
Français
« Un papà e una mamà avián tres enfantons. Aquel monde èran pas riches. Venguèt un jorn qu’avián pas res pus a manjar. Aquelses paures parents, pecaire, n’avián lo crèbacòr de pensar que veirián lors tres enfants morir d’aganiment. Qué far ? Lo papà decidèt de los anar pèrdre dins lo bòsc grand. Aital, aumens, los veirián pas patir e benlèu qualqu’un los recaptariá.
Un matin de prima, partiguèron, lo papà e los tres enfantons. 
“Nos cal anar amassar de pimparèlas”, lor diguèt lo paire. 
Mès lo pus jovenet qu’aviá ausidas de paraulas malvolentas del papà e de la mamà sia(gu)èt mefisant. Lo pauret, sans dire res a degús, empli(gu)èt de cendres las pòchas dels damantalons. Tot lo long del camin las semenèt. Pel bòsc, tornegèron e revirèron al torn dels gamasses per culhir las floròtas. Al cap d’un brieu, se trobèron sols, perduts per las brossalhas. Ont èra lo papà ? Ont èra lo camin de l’ostal ? Urosament, l’aviá marcat ambe las cendres. 
Tant i a que tornèron trobar l’ostalon, mès èra nuèch e i aviá pas de lum dedins. I ausissián pas lo mendre bruch.
“Nos cal tustar a la pòrta”, diguèron totes tres. Tòc, tòc, tòc.
“De qué i a ?, cridèt la voès del papà que reconeguèron sans pena.
– Sèm los tres frairons que tòrnan d’al bòsc.”
Lo papà e la mamà se levèron, lor dubriguèron la pòrta. I agèt un pauc de sopa que trobèron plan bona e los metèron al lièch.
Sul pic s’endormiguèron. 
Eran tan lasses ! Ausiguèron pas las discussions del papà e de la mamà. Aquestes decidèron, tornar mai, de los pèrdre. 
Lo lendeman matin :
“Nos cal anar amassar de boès per far fuòc”, lor diguèt lo paire. 
Encara un còp, quand volguèron tornar partir, lo papà agèt disparescut. Aqueste còp aurián lo milh per lor indicar lo camin de l’ostal. Lo milh ? Bistanflera ! Sus un garric una agaça cascarejava. Aquela mandra l’aviá manjat. Perduts èran e plan perduts... 
Alara l’ainat diguèt als frairons que ploravan :
“Suau, vau montar sus l’aure lo pus bèl. D’aquí benlèu veirai quicòm.
– Veses res ?”, li cridavan los frairons quand sia(gu)èt a la cima d’un brave fau, veses res ?
– Monti pus naut.
– E ara veses res ?
– Vesi un ostalon.
– As un escaut de cordèla. Fai un noet al madaisson e gita l’escaut tant ben que poiràs.”
Fa(gu)èt aital, la cordèla se descautèt jusca l’ostalon. La seguèron, mès avián lo còr plan gròs.
Aquí se trobèron en fàcia d’una femnassa rafida, carmalhada, espelofrida que regassava dos uèlhs lusents coma de luards. Sans mancar, aquò èra una sorcièira. Quna paur pecaire !
L’ainat, pus coiratjós que los autres, li demandèt un croston de pan per totes.
“Demorèssetz pas aquí, fantons, lor cridèt la vièlha, quand mon òme tornarà, vos manjarà.”
Lor dubri(gu)èt la pòrta que donava sus un cambron, los i embarrèt e clavèt.
"E surtot fa(gu)èssetz pas de bruch !”, lor cridèt a travèrs la pòrta.
Lèu après qualqu'un dintrèt dins l’ostal. Esclopejava, rondinava, bufava e : “O…, ço fasiá, i a qualqu’un darrèr aquela pòrta. O… sentissi que i a qualqu’un… Amai aquò es de car tendra. N’aurai per sopar…”
En mème temps, pausava quora son nas, quora un uèlh sul trauc de la clavièira :
“Vautres que sètz dedins, passatz un det per la clavièira”, lor cridèt l’omenàs. 
Alara lo pus pichonèl dels frairons passèt lo det menèl pel trauc de la clau.
“Son tròp magres, diguèt lo rofiandàs a la femna, pensa los plan pendent quauques jorns e veirem aquò après quand tornarai.”
E l’òme partiguèt. Quand l’òme sia(gu)èt plan luènh, la femna qu’aviá bon cur dubriguèt la pòrta als tres enfantons :
“Ara sauvatz-vos, lor diguèt, e al pus vite !”
Elses, qu’avián tot ausit, se fa(gu)èron pas pregar. Se lancèron sus un polit camin tot drech, plan ensolelhat. 
Alai luènh, luènh i aviá un portal d’aur que lusissiá coma un solelh. Plan lasses arribèron a-n-aquela pòrta miravilhosa. Tustèron. Lo que teniá las claus lor dubriguèt amb un sonrire dels pus aimables e qué vegèron dedins ? D’angelons, pas que d’anjas revelhats, contents, que cantavan los loanjas de Diu. Sent Pèire lor aviá dubèrta la pòrta del Paradís. »

Pas de traduction pour le moment.

© Livre d'or de Quins (Quins)

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...