Lo gal

« A… ère jove, ère lo(g)at dins una bòria, i aviá dos vièlhs aquí, m’avián lo(g)at coma patissián a-z-arribar a sonhar las fedas, tot aquò.
I aviá pas de monde, aquò èra un pichon patelin. Ère plan aquí, ère tranquille, ère jovenet, ère plan vist, me sonhavan plan, per aquò…
E la mameta me disiá :
“Te cal ocupar d’aquelas polas, tu, Toenon !” 
Me di(gu)èt :
“Te'n ocuparàs, sonharàs plan lo gal, tot aquò… Te farai veire, as aquò a ta charja…
– E ben d’acòrdi !” 
Aquò se passava plan.
Pièi, un jorn, los vegère que discutavan totes dos aval, doçament.
Di(gu)ère :
“Duvon pas vóler qu'entendes !”
E sorti(gu)ère, per politessa, de l’ostal, anère aval ambe lo bestial… Di(gu)ère pas res.
Mès vegère qu'aquel jorn totes dos avián quicòm que los tracassava.
Los seras, posquère pas téner, di(gu)ère al patron :
“E ben pepè, de qué avètz que vos tracassa ? Avètz quauqu’un de malaude, que vese que me sembla que sètz pas content ?
– E non ! Mès sabes, nos fasèm vièlhs, me fa, esperàvem aquí l’enfant que diu venir, es a París, diu venir per quauques jorns e sap pas qunte jorn arribarà, e figura-te que nos diu menar una filha d’en l’amont e, per reçaupre aquela filha, sabèm pas plan cossí nos i prene ?”
Ò !, quand me di(gu)èt aquò, ieu me pensère : se sabes pas plan cossí t'i prene, aquò’s pas grave aquò, val mai aquò qu’una camba de copada !
M'enfin bon. Pas mai. Mès me di(gu)èt :
“Mès que sabes pas, sabèm pas de que metre per gostar ?”
Ieu li di(gu)ère :
“Mès avètz dos gals aval que son magnifiques… Son aval que se passejan. Cossí fariatz pas un bon recapte amb aquel gal ?”
E la memè me di(gu)èt :
“Mès, Toenon, mès as ben plan rason tu, e òc, si en efèt ! E ben mès ten, mès que aquò's per lo plomar aquel gal, cossí farem, sabèm pas qunte jorn venon !”
Lo pepè que se remet i te fa :
“Sabes ben, Clotilda, qu'ai totjorn d’idèias ieu, vam tapar aquel gal, lo vam plomar, veiràs, lo tornarem delargar, e quand l’enfant arribarà aurem pas qu’a lo tapar, l’embrutlar e lo far còire !
– Aidà, e ben òc, di(g)as, poiriam far aquò !”
Alara me fa :
“Di(g)as, Toenon, vai vite veire se lo veses aquel gal, vai lo nos trapar en l'aval !” 
Ieu te tòrne davalar en l’aval a l'engart e en efèt me di(gu)ère :
“Te cal prene lo pus polit aquí !”
Sustot qu’èra un pauc aise e me becava sovent, ieu ère trace.
Te tape aquel gal coma posquère, e lo li mène.
E en efèt, te ploman aquò. Lo vièlh i se met, la memè tremblava un pauc, patissiá a faire. Bon.
Ieu, lo plangiái aquel gal…
E : “Cà, cà, cà !” E aquí !
“Ooo…, di(gu)ère, paure gal !”
Plomar un gal tot vivent aquí, mès aquò’s afrós !
Enfin lo ploman, me lo tòrnan donar, me di(gu)èt :
“Vai lo lachar enlai, tornar, veiràs ben de que fa ! Lo lachas ambe las polas.”
Bon, ieu te tòrne lachar aquel gal.
Me disiái :
“Quand mèmes – èra tot violet – de qué vas faire aquel gal aquí ?”
Enfin lo lache, e si, anèt manjar doçament aquí, mès aquò i fasiá dròlle ! Se'n tirèt.
Lo lendeman, te vese pas mon gal. Vau alai, darrèr las vacas, èra alai jos de palha. Aviá freg aquel gal. Alara te montère a l’ostal e di(gu)ère :
“Vòstre gal en volguent far totas aquelas istoèras va crebar aval, fa un pauc freg uèi matin e veiretz que a freg aquel gal !
– A ! Alara, nos manca pas qu’aquò ara !”
E lo pepè :
“Te'n fagues pas ! Vam arrengar aquò, vai me menar aquel gal, veiràs lo te vam arrengar !” 
Me di(gu)ère :
“Qual sap de qué i van far ?” 
Alara lo vau quèrre e li fa a la memè :
“Vai quèrre enlai quauques petaces, de vièlhs tricòts o quicòm !”
E lo te foton aquí dedins, amb un tricòt, lo te plègan plan. Aquel gal, tornar, començava de quilhar lo cap… Comprenguèt que li volián parar lo freg.
Lo te tòrne davalar aval, e mon gal, tornar : “Cà, cà, cà !”
Aquí, va manjar, tot se passava plan… Se'n tirèt.
Al cap de, sai que, dos jorns après, te vese arribar un tipe aval, tot mal fotut, amb una filha que tossava aquí.
“Ooo, di(gu)ère, pas qu’a las tochas aquò’s pas que son enfant aquò !”
I te mònte a l’ostal, li di(gu)ère :
“Sai pas se l’avètz pas aval qu’arriba.
– A òc ! Ooooi ! E di(g)as e vite…”
Cerquèt una botelha de gota, cercava tot, tot bordelava dins lo bufet per tapar tot…
Enfin me ditz :
“E lo gal ? Vai vite me quèrre aquel gal !”
Davale : sans poire tapar lo gal.
Alara aquí di(gu)ère :
“Siás polit aqueste còp, alara se trapas pas lo gal, aquò's la fin del monde dins aquel ostal !”
Pièi cerquère, di(gu)ère :
“Lo te cal trapar quand mèmes…”
Lo te vegère al fornial, aval, figura-te, aviá una pata sus una pola e de l’autre cercava la bragueta. Avián emblidat de li daissar la bragueta. »