Pichinet

« N’i aviá, un còp, una femna e un òme qu’èran maridats dempièi quauquas annadas e aurián ben volgut avere un enfanton. Mès venguèt pas solet. Enfin, a fòrça de pregar Dius, d’anar d’un costat, de l’autre, lo Bon Dius finiguèt per l’exauçar. E agèt un enfanton. Mès èra pichinet, pichinet, que teniá dins la man. E cossí far ? Mès aimavan mai avere aquò que pas res de tot.
E lo sonhèron bien, l'enfanton possèt mès grandi(gu)èt pas. Èra très inteligent mès aquò es tot. A vint ans, aviá la talha a pus près coma un gòsse de sièis ans. E cossí far ? Caliá ben que ganhèsse sa vida per ça que les parents èran paures e podián pas bien s'ocupar d'el. Et voilà ! Alara, la… E diguèt que voliá anar al bòsc, mès aquel bòsc èra luènh. Mès aquò fasiá pas res : i voliá anar, i voliá anar, caliá que l'i anèsse.
E se'n va per anar a-n-aquel bòsc. Et voilà qu'en cor de rota, trobèt una femna que vendiá d’encalats. E n'auriá ben crompat un mès aviá pas d’argent, e la femna li diguèt :
“Ten fanton ! Puisque vas tan luènh, ten voilà un encalat ! Lo manjaràs !”
E prenguèt l’encalat e se’n va amb aquò.
Puis, pus luènh, trobèt un òme que vendiá de pelòtas de ficèla, de gròssas pelòtas de ficèla. N’auriá ben crompada una mès cossí far ? Lo tipe li diguèt:
“Ten ! Ten, fanton ! Te la dòne, te la dòne. Pren aquela pelòta de ficèla, t’amusaràs avec !”
E prenguèt la pelòta de ficèla.
Puis, pus luènh, trobèt un òme que vendiá d’aucelons, de gintes aucelons. Mais voilà, les aucelons li agradavan mès cossí far ? Lo tipe li diguèt :
“Ten ! I a aquel d’aquí, es pichinet, es pas bien gròs, mès lo te done ! Pren-lo !”
E pren l’aucelon e se’n va.
Tot lo monde que lo trobavan :
“E ont vas fanton ?
– O… vau al bòsc !
– Mès i anes pas a-n-aquel bòsc, i a lo Diables e tot aquò que voldràs ! Anes pas a-n-aquel bòsc !”
Enfin, finalament, arribèt al bòsc.
E en efet, te trobèt un cavalièr e lo cavalièr li diguèt :
“A ten ! Bonjorn, fanton !
– Bonjorn !
– E ben se vòls vam far un pàri !
– E òc ben, se vòls, vòle ben !
– E vam pariar lo qu’arribarà lo pus lèu a-n-aquel ròc !”
Alara l’enfanton li diguèt :
“Espèra ! Espèra qu’apèle mon chaval que soi a pè, mès lo chaval es pas luènh lo vau apelar !” E apèla lo chaval. E son chaval aquò èra una lèbre. Èra talament pichon que la lèbre li sufisiá. Et voilà la lèbre qu'arriba. E alara li parlèt a l’aurelha e li diguèt :
“Tròta bien, è ! Tròta bien !”
Et voilà que, el sus la lèbre e l’altre sul chaval, se’n van. Mès la lèbre marchèt pus viste, arribèt al ròc avant lo cavalièr.
“A !, li diguèt, e ben siás quand mèmes un famús cavalièr ! Enfin, as ganhat per aqueste còp ! Mès vam ben veire pel segond còp ! E vam amassar una pèira.”
E lo gòsse se corba, fa semblant d’amassar una pèira, una pèira blanca. Mès, dins la man, aquò èra son encalat e non pas la...
“Alara voilà, ten, vam traire aquela pèira per aquel garric e ma pèira va se copar. Se la tiá fa pariu, auràs ganhat !”
Bon. L’enfant trai l’encalat pel garric, l’encalat se còpa en cinc o sièis morcèus e tomba per tèrra. Lo tipe trai la pèira e la pèira se còpa atanben.
“Ah bon, ben as ganhat encara un còp ! Ara vam encara amassar una altra pèira, ela vam traire lo pus luènh possible, e aquel que l’aurà tracha lo pus luènh aurà ganhat !”
Bon. Lo bonòme lança sa pèira e la lança très luènh. Mès l’enfanton pren l’aucelon dins la man e li ditz :
“Aucelon, vai-te’n ! Vai-te’n ! Vai-te’n !”
Et voilà l'aucèl que se’n va e part talament luènh que l’an pas jamai tornat trobar. E cerquèron ben pro la pèira mès la trobèron pas pardí, èra anada talament luènh.
Alara i diguèt :
“E ben as ganhat ! E ben ara, demòra lo dernier machin. Veses, vau far un fais e lo vau prendre sus l’esquina. E tu vas ne far un e veirem de qu’es aquel qu’aurà fach lo fais lo pus gròs !”
Alara l’enfant sòrt la ficèla de sa pòcha e fa tot lo torn del bòsc. E l’estaca, bien. E quand lo tipe agèt fach son fais l’enfant li te diguèt :
“Diga ! Veses ! Lo miu fais es fach sonca soi pas pro fòrt per lo metre sus l’esquina. Mès se me lo metes sus l’esquina tu, ieu lo portarai !”
E lo tipe assagèt ben mès poguèt pas jamai soslevar lo bòsc e, coma aquò, agèt tot ganhat.
“A… li diguèt, as ganhat, e ben puisqu’as ganhat cal que te pague perque aviái dich que te pagariái.” E ben voilà !
Li donèt pas mal d’argent. L’enfant tornèt a l’ostau ambe l’argent que donèt a son paire. E coma aquò poguèt demorar aquí. »

« N’i aviá, un còp, una femna e un òme qu’èran maridats dempièi quauquas annadas e aurián ben volgut n’avere un, enfanton. Mès venguèt pas solet. A fòrça de pregar Dius, d’anar d’un costat, de l’autre, lo Bon Dius finiguèt per l’exauçar.Cal dire atanben que son òme venguèt un jorn e li portèt una espèça de pocion. Agèt un enfanton. Mès èra pichinet, pichinet, que teniá dins la man e un esclòp li serviá de brèç. Cossí far ? Mès aimavan mai avere aquò que pas res de tot.
“E cossí lo vam apelar ?
– A ben lo cal apelar Pichinet, pardí !”
Lo sonhèron bien, l’enfanton possèt mès grandiguèt pas. Èra trèsinteligent mès aquò es tot. A vint ans aviá la talha a pus près coma un gòsse de sièis ans. L’òme que i aviá donat aquela pocion li aviá dich : “Quand aurà vint ans, caldrà que vengue al bòsc qu’apèlan lo Bòsc del Diables.”
Quand arribèt a vint ans, lo paire se fasiá un bocin de missant sang. E lo dròlle diguèt :
“Mès de qué as papà ? Aquò va pas ?
– Ò aquò es que vas avere vint ans e, a vint ans, te caldrà anar al Bòsc del Diables.
– Ò mès te’n fagas pas, i anarai al Bòsc del Diables.”
Coma èra talament pichon, i avián donat per chaval una lèbre. E se’n va per anar a-n-aquel bòsc.
En cor de rota, trobèt una femna que vendiá d’encalats. N’i auriá ben crompat un mès aviá pas d’argent, e la femna li diguèt :
“Ten fanton ! Puisque vas tan luènh, ten voilàun encalat ! Lo manjaràs !” Prenguèt l’encalat e se’n va amb aquò.
Pus luènh, trobèt un òme que vendiá de pelòtas de ficèla, de gròssas pelòtas de ficèla. N’auriá ben crompada una mès cossí far ? Lo tipe li diguèt:
“Ten ! Ten, fanton ! Te la dòne, te la dòne. Pren aquela pelòta de ficèla, t’amusaràs ambe !” Prenguèt la pelòta de ficèla.
Pus luènh, trobèt un òme que vendiá d’aucelons, de gintes aucelons. Les aucelons li agradavan mès cossí far ? Lo tipe li diguèt :
“Ten ! I a aquel d’aquí, es pichinet, es pas bien gròs, mès lo te done ! Pren-lo !” Pren l’aucelon e se’n va.
Tot lo monde que lo trobavan :
“E ont vas fanton ?
– O… vau al bòsc !
– Mès i anes pas a-n-aquel bòsc, i a lo Diables e tot aquò que voldràs ! Anes pas a-n-aquel bòsc !”
Enfin, finalament, arribèt al bòsc.
En efet, te trobèt un cavalièr e lo cavalièr li diguèt :
“A ten ! Bonjorn, fanton !
– Bonjorn !
– E ben se vòls vam far un pàri !
– E òc ben, se vòls, vòle ben !
– E vam pariar lo qu’arribarà lo pus lèu a-n-aquel ròc !”
Alara l’enfanton li diguèt :
“Espèra ! Espèra qu’apèle mon chaval que soi a pè, mès lo chaval es pas luènh lo vau apelar !” Apèla lo chaval. Son chaval aquò èra una lèbre. Èra talament pichon que la lèbre li sufisiá. La lèbre arriba, alara li parlèt a l’aurelha e li diguèt :
“Tròta bien, è ! Tròta bien !”
El sus la lèbre e l’altre sul chaval, se’n van. Mès la lèbre marchèt pus viste, arribèt al ròc avant lo cavalièr.
“A !, li diguèt, e ben siás quand mèmes un famús cavalièr ! Enfin, as ganhat per aqueste còp ! Mès vam ben veire pel segond còp ! E vam amassar una pèira.”
Lo gòsse se corba, fa semblant d’amassar una pèira, una pèira blanca. Mès, dins la man, aquò èra son encalat e non pas...
“Ten, vam traire aquela pèira per aquel garric e ma pèira va se copar. Se la tiá fa pariu, auràs ganhat !”
L’enfant trai l’encalat pel garric, l’encalat se còpa en cinc o sièis morcèus e tomba per tèrra. Lo tipe trai la pèira e la pèira se còpa atanben.
“Ah bon, ben as ganhat encara un còp ! Ara vam encara amassar una altra pèira, la vam traire lo pus luènh possible, e aquel que l’aurà tracha lo pus luènh aurà ganhat !”
Lo bonòme lança sa pèira e la lança très luènh. Mès l’enfanton pren l’aucelon dins la man e li ditz :
“Aucelon, vai-te’n ! Vai-te’n ! Vai-te’n !”
L’aucèl se’n va e part talament luènh que l’an pas jamai tornat trobar. E cerquèron ben pro la pèira mès la trobèron pas pardí, èra anada talament luènh.
Alara i diguèt :
“E ben as ganhat ! E ben ara, veses, vau far un fais e lo vau prendre sus l’esquina. E tu vas ne far un e veirem de qu’es aquel qu’aurà fach lo fais lo pus gròs !”
Alara l’enfant sòrt la ficèla de sa pòcha e fa tot lo torn del bòsc. E l’estaca bien. E quand lo tipe agèt fach son fais l’enfant li te diguèt :
“Diga ! Veses ! Lo miu fais es fach sonca soi pas pro fòrt per lo metre sus l’esquina. Mès se me lo metes sus l’esquina tu, ieu lo portarai !”
Lo tipe assagèt ben mès poguèt pas jamai soslevar lo bòsc e, coma aquò, agèt tot ganhat.
“A… li diguèt, as ganhat, e ben puisqu’as ganhat cal que te pague per que aviái dich que te pagariái.”
Li donèt pas mal d’argent. L’enfant tornèt a l’ostau ambe l’argent que donèt a son paire. E coma aquò poguèt demorar aquí. »