Ròtla rotlaràs (Joan lo Nèci)

« Ròtla, rotlaràs,
Dins ton país tornaràs.

Aquò’s un principe que dins lo fèt n’es ben vertat.

I a un tipe que se maridava. E s’amenèt a l’ostal, una dròlla tota sola… Aviá un brave bocin de bòria mès ne teniá una mostèla, et voilà,cadun es coma es.
La maire en fa(gu)ent lo dinnar, per veire se la graissa èra cauda, tac !, escopissiá dins la padena per veire se fresinejava.
Mon tipe di(gu)èt :
“Aquí n’i a una autra que a pas fachas las escòlas de cosina ! Enfin, tant pis...”, di(gu)èt.
Lo paire di(gu)èt :
“En atendent qu’aquò se prepara, vau tirar per beure.”
Bòn. Lo paire davala en bas. Jamai non tornava montar.
La maire di(gu)èt :
“Mès calriá pas que se sia(gu)èsse fotut per tèrra en aval, perque n’i a un briu que i es.”
La maire part, jamai tornava montar.
Di(gu)èt :
“I a quicòm mai...”
La tipèssa li di(gu)èt :
“Mès de qué se passa ? Benlèu s’es trobat mal !”
L’autra dins quatre sautses sia(gu)èt en bas. Pareil,tornava pas jamai montar.
L’autre quand vegèt aquò di(gu)èt :
“I a quicòm de mai o de mens !”
Davala en bas.
Lo robinet – qu’avián pas barrat lo robinet – pissava e totes tres soscavan.
El di(gu)èt :
“De qué fasètz ?”
Barrèt lo robinet.
E lo vièlh di(gu)èt :
“O te disi ben de que fasèm. Èri en trenh de soscar.
– Soscar qué ?, di(gu)èt. O sai pas ieu !
– Au(g)an maridam la nòstra dròlla, l’annada que ven aurà una filha o un enfant, sai pas ont trobar de boès per far un brèç.
– Puta !, li di(gu)èt, caliá lo far d'abans, trobar lo brèç ! Auriam ajut lo temps ! Caliá barrar lo robinet !”
Li di(gu)èt :
“E ben quand aurai trobat un autre tres colhas coma vautres, tornarai mès pas d'abans.”
Bòn, lo tipe partís.
Ne trobèt un autre que... lo mème sistèma.
Èra a pus près coma... Que ne teniá tanben.
Gardava los pòrcs, susava tot trempe, ne trapava un per una pata, lo voliá far montar sul garric per manjar d’aglands.
Miladiu ! Aquel tipe passèt, li di(gu)èt lo tipe aquí…
Di(gu)èt :
“De qué fas ?”
Li di(gu)èt :
“Es tot plen d’aglands, los vòlon pas trapar !”
Li di(gu)èt :
“Te cal pas far coma aquò, li di(gu)èt, te siás esquintat ! Pòdon pas montar sul garric, aquò’s pas d’aucèls aquò !”
L di(gu)èt : “
Te cal tustar amb una bròca e aquò tombarà per tèrra e lo manjaràn en bas.
– A !, li di(gu)èt, podiatz ben passar pus lèu que soi esquintat !”
Bòn, di(gu)èt :
“N’as trobat un encara de tan colha coma los que venes de veire.”
Et voilà,se’n va pus luènh.
N’i aviá un autre que aviá crompat una casqueta. D’abituda avián pas que de berets. Aquela casqueta, un còp la virava d’un costat o un còp de l’autre, i podiá pas arribar. La metiá contra la paret, fotiá un còp de cap, teniá pas quand mèmes.
Li di(gu)èt :
“Ai fach un missant afar, me’n parlatz pas, n’ai lo cap que me’n dòl, la pòdi pas cargar.”
Li di(gu)èt :
“Malurós, mès aquò se fa pas coma aquò, trapas aquò, la metes aquí dessús coma cal, cachas un bocin, es empecable !
– Pfffff !, li di(gu)èt, n’ai lo cap que me’n dòl ! Pourtantambe lo davant que a, anarà melhor que lo beret. Me soi trompat, tant pis.”
Va plan.
“E ben, di(gu)èt, aquí n’i a un autre ! Ne teni dos.”
Alara lo tresième... Di(gu)èt :
“Lo trobaràs pas de segur benlèu...”
E ne trobèt un autre que èra al cap d’un balet aquí, sautava coma un lapin.
El passava en bas, li di(gu)èt :
“De qué fasètz, l’òme ?”
Di(gu)èt :
“Me’n parlatz pas, soi esquintat !”
Di(gu)èt :
“De qué ?
– Ai crompadas un parelh de cauças, las pòdi pas cargar !”
Perque, un còp èra, portavan de braias, li aviá pas qu’un petaç davant e las fasián téner en naut.
E i di(gu)èt :
“Mès cossí ?”
I voliá sautar ambe las doas cambas al còp. Mancava lo trauc pardí...
“A, di(gu)èt, soi esquintat !”
Li di(gu)èt :
“Mès vos cal començar de passar una camba, quand aquela es passada, passar l’autra apèi las fasètz montar. Mès, i di(gu)èt, o compreni que sètz las !”
Et voilà.
E tornèt a l’ostal.
Di(gu)èt :
“Ara los ai trobats, los autres tres !”
E ieu li di(gu)èri :
“Vesi que n’i a per tot país !”

E ròtla, rotlaràs,
Dins ton país tornaràs. »

« Los contes los ai apreses quand descocolhàvem coma aquò. Alara quand èras dròlle, per te far descocolhar nos racontava de contes. E alara en nos racontent un conte, nos racontavan pas qu’un bocin e te fasián velhar per ne racontar un autre.
I a cinquanta ans benlèu que se contan pas mai.
Quand s’anava escodre se racontava pas de contes, se racontava una conariá empr’aquí, quicòm coma aquò. Aquò èra en descocolhent o en velhent aquò. Alara un lo disiá coma aquò, l’autre autrament e aquò se tornava renovelar... »