Les tres porcelons

Collecté en 1988 par CORDAE Sur la Commune de Golinhac Voir sur la carte
J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

Ce conte a été enregistré en novembre 1988 à la salle des fêtes d'Estaing. (CORDAE)

Il est classé AT 124 (le loup et les trois animaux dans leurs petites maisons), selon la classification internationale Aarne-Thompson permettant l'indexation des contes populaires par contes-types.

Ce conte universel fut rendu célèbre par les studios Disney en 1933 (version édulcorée car le loup ne dévore pas les frères aînés et ne meurt pas ébouillanté).

Dans ce conte, l'objectif est de récompenser le sérieux, la capacité d'anticipation et le courage dans l'adversité.

Certaines versions de ce conte mettent en scène trois petites oies (tres auquetas).

Comme dans de nombreux contes, le plus fragile des protagonistes se révèle être le plus malin.

Son

Eugène CATUSSE

né en 1920 au Soleillage de Golinhac, décédé en 2008.

Transcription

Occitan
Français
« Alara aquò èra una truèja, una mamà truèja qu’aviá tres porcelons. Mès èran detestables aquelas tres putas d’enfants, de porcelons. Ne podiá pas far res, aquela paura truèja. Lor donava per manjar. Les altres : un còp de nas, allez, o li viravan tot dejost-dessús. Un jorn se’n abenèt, lor diguèt :
“Ten fantons ! Fotètz-me lo camp defòra e fotètz-me la patz per un brave moment !”
E aquò èra la sason de las castanhas, juste un brial pus lèu que ara. Mos porcelons parton dins les bòsses et allez, a modilhar, castanha aicí, castanha alai, en l'aval en l'aval… E davalèron, davalèron. Mas que quand sia(gu)èron al fons dels bòsses, tot en un còp, la nuèch arribèt.
“Oi… di(gu)èron, cossí far ?”
E a l’epòca i aviá de lops pertot, ne parlèm pas.
Diguèron :
“Cossí vam far ? La nuèch arriba, les lops nos van manjar.”
Alara i aviá lo pòrc gròs, enfin, i aviá l’ainat, lo capdet e lo cachaniu. Alara lo gròs fa al capdet e al pichinet, li fa :
“Escota ! Vam far un ostalon e cadun vam far nòstre ostalon e nos vam fotre dedins.”
Alara lo gròs di(gu)èt als altres :
“Adujatz-me a far lo miu e pièi vos adujarai a far lo vòstre.”
E t’adujan a far l’ostal del gròs.
Mas que, un còp que lo gròs agèt fach son ostal, se marga aquí dedins e lor fa :
“E ben, fantons, demerdatz-vos d’anatz far lo vòstre. Ieu ara ai lo miu.
– E ben, di(gu)èron, tant pís, pardí, naltres dos vam far lo nòstre.”
Alara lo capdet di(gu)èt al pichinet :
“Aduja-me a far lo miu e pièi t’adujarai a far lo tiu.”
L’altre l’aviá pas que fach qu'ambe qualques fuèlhas, un brial de mossa.
Lo d’aquí di(gu)èt :
“Ieu, lo te vau far ambe qualques brancas. Aduja-me.”
Alara te fa qualques brancas, t’arrengèt aquò, un brial de fuèlhas dessús, un brial de falhièira e se fot aquí dejost e di(gu)èt al pichinet :
“E ben, paure enfanton, ara demerda-te tu ! Vai far lo tiu !”
Aquel porcelon, quand vegèt qu’èra tot solet, se fotèt a plorar, a plorar…
Alara, juste arribèt un vesin aquí, lo Justin qu’apelàvem.
E li fa :
“Mès de qué as, paure porcelon, a plorar coma aquò ?
– Ai, me’n parlètz pas, que totes les mius frairons an fach un ostalon e ara ieu me vòlon pas adujar a far lo miu e soi tot solet aquí !
– Te plores pas, vèni ambe ieu e ne vam far un, ostal, e mai te garantisse que serà solide aquel d’aquí.”
Alara van quèrre de pòsses, de poèntas, un martèl e se foton a far un ostal.
Alara, sabètz cossí aquò’s, de còps las poèntas traversan…
E li fa :
“Laissa traversar las poèntas que te dirai per de qué.”
Et allezfa son ostalon e li fa :
“Vai aquí dedins e demòra tranquille e boges pas.”
Pensa-te. La nuèch seguèt pas arribada que lo lop se fot a far sa tornada. A ! sentiá de carn fresca apr'aquí.
Alara va tustar a l’ostalon de l’ainat. Toc, toc !
“Qual i a ?
– Aquò’s lo lop !
– O o ! s’aquò’s tu demòra defòra ! Ieu soi bien aicí.
– A ! demòra defòra ? E ben te vau far veire !”
Faguèt pas que far “of !” e “bof !” E mon ostal en l’èrt. E te cròca mon porcelon.
D’aquí se’n va pus luènh.
“A… i a quicòm mai apr’aquí.”
E tròba l’ostal del capdeton. Te fa parelh. Un altre “bof !” e “pof !” e mon ostal en bomba. E me cròca mon segond porcelon.
E se’n va pus luènh. Mas que, macarèl, tot un còp vegèt aquel ostalon.
“O… di(gu)èt, aicí aquò’s pas pareil !”
Tusta a la pòrta. Tòc, tòc !
“Qui est là ?
– Aquò’s lo lop !
– O o… ben s’aquò’s tus, demòra defòra. Ieu soi bien dins mon ostalon e fai tus coma poiràs enlai !
– Mès, escota, duèrb-me que… ai freg, plòu…
– E ben sabes pas, te vau dire : vai te jaire enlai e deman matin de bona ora tornaràs. Anarem amassar de pomas alai al pomièr e las farem còire e las manjarem totes ensemble.”
E mon lop se’n va, pardí.
Lo lendeman matin arribèt ben mès que pas pro lèu. Lo porcelon aviá montada la marmita sul fuòc e, al luòc d’i metre las pomas dedins, l’aviá remplida d’aiga. Al cap d’un moment lo lop arriba, tusta a la pòrta : Tòc, tòc !
“Aquò’s tu, lop ?
– E oèi !
– Ai ! mas que, paure enfant, arribas tròp tard. Ieu ai las pomas cuèchas !
– E ben mas que… duèrb-me la pòrta !
– A non, non, non, ço ditz, te duèrbe pas ! Mònta sus la tiulada e davala per la chiminèia e apièi manjarem las pomas.”
Lo lop mònta sus la tiulada, davala per la chiminèia mas que, macarèl, tomba dins la marmita e se brutlèt. L’altre acapta tot aquí.
E ben aquò’s dempièi qu’avèm pas plusses lops. »

Pas de traduction pour le moment.

© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...