J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

De nombreux contes mettent en scène des simples d'esprit à qui il arrive de multiples mésaventures.

En Rouergue, cet anti-héros se nomme généralement Joan lo Bèstia, Joan lo Nèci, Tòni, Toèna ou bien encore Joan-Joan, c'est-à-dire Jean ou Antoine.

Dans la classification internationale Aarne-Thompson permettant l'indexation des contes populaires par contes-types, ce cycle figure au chapitre Contes facétieux et anecdotes (homme stupide, répertorié sous le numéro AT 1696 : Qu'aurais-je dû dire ou faire ?).

Cette enquête a été faite par Jean-Pierre Cassagnes.

Ethnotexte

Marie COUDERC

née en 1901, décédée en 1993.

Transcription

Occitan
Français
« Joan èra un pauc caluc, aquel. Èra tot sol ambe sa maire.
Sa maire li disiá :
“Di(g)a Joan, ieu vau far de comissions e tu me donaràs a la cloca e tuaràs les pesolhs a la filha.
– Oui, oui,mamà, o farai !”
L’autre te trapa un cotèl per tuar les pesolhs de la filha e tuèt la filha.
Pièi, se’n va donar a la cloca. La cloca èra totjorn aquí : “Clo-ro-co-co, Clo-ro-co-co…” E el cresiá que aquò èra : “Crot, crot, crot…” Te trai lo cotèl pel cap e la tua atanben.
Après çò ditz : “Cossí far ?” El volguèt coar les uòus, a la plaça de la cloca. Mès que esclafi(gu)èt totes les uòus. Alara, sonèt lo can que li venguèsse netejar lo cuol. Mès que lo can li mangèt lo cuol.
Quand la maire arribèt :
“De qu’es arribat ?
– Ai tuada la filha, ai tuada la cloca e ara ieu voliái coar les uòus e totes les uòus se son esclafi(g)ats pel cuol ! Ai sonat lo can que me venguèsse netejar e lo m’a manjat !
– E ben sèm polits, Joan, sèm pròpres ! Ò, pr’aquò, quand mème, de qué vòls que faguèm chas nautres ? Nos caldrà partir ! Nos caldrà partir qu’avèm pas res…”
Çò dison :
“Vam partir.” 
T’amassèron quauques afaires apr’aquí e se’n van.
El èra demorat darrièr. Alara la maire li disiá :
“Barra la pòrta !
– Que la pòrte ?
– Que la barre !”
Joan que tornava dire :
“Que la pòrte ?”
A la fin, li di(gu)èt :
“Pòrta-la se n’as tanta envija.”
Se’n van ambe la pòrta sus l’esquina. 
Quand sia(gu)èron alai, per un bòsc, anava èstre nuèch, di(gu)èron :
“De qué vam far ara ? Podèm pas anar pus luènh. Nos cal montar sus un aure.”
Montan sus un aure.
“Prene la pòrta ?
– Oui,çò i ditz, pòrta-la !”
Montan sus l’aure ambe la pòrta sus l’esquina.
Juste dins la nuèch, de bandits qu’avián panat de piòts o de sai pas de que, o van far còire aquí, a la camba de l’aure.
Mès que l’autre, dins la nuèch, cridèt :
“Lo besonh de pissar m’escapa.
– Ten-z’o, ten-z’o que nos fariás tuar !” 
L’autre disiá :
“Mès qu’aquò m’escapa.” 
A la fin, li ditz :
“Fai-z’o lo.”
E les autres :
“Remena, remena, que la mana d’al cèl davala.”
Te cosinavan aquelas polas o aquelses piòts…
Tot en un còp :
“Mamà, mamà, la pòrta m’escapa.
– Ten-la, ten-la que nos fariás tuar.
– Mès que m’escapa.
– E ben, daissa-la córrer !”
Tot en un còp, les autres quand te vegèron aquel afaire que davalava, se sauvan a l’escorsa, sachèron pas de qu’èra aquò qu’arribava… Les autres davalèron e amassèron tot aquò dels bandits, prenguèron la pòrta e se’n tornèron. Aprèssas, agèron per manjar. »

Pas de traduction pour le moment.

© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...