Joan lo Nèci (Joan lo Bèstia)
Introduction
De nombreux contes mettent en scène des simples d'esprit à qui il arrive de multiples mésaventures.
En Rouergue, cet anti-héros se nomme généralement Joan lo Bèstia, Joan lo Nèci, Tòni, Toèna ou bien encore Joan-Joan, c'est-à-dire Jean ou Antoine.
Son
Maurice BOSC
né en 1927 à Banroques d'Enguialès-Le Fel, décédé en 2019.
Transcription
Occitan
Français
« Joan lo Nèci èra talament bèstia que compreniá tot de travèrs.
Un jorn, sa maire li di(gu)èt :
“I a de que prendre la pòrta e se'n anar !”
El comprenguèt :
“Pòrta la pòrta !”
Arranca la pòrta e sèg sa maire.
Se'n van enlai, pels camps e pels prats.
La nuèch arribava. End ont s'arrucar ? Montan sus un aure, un grand aure. E mon Joan, pardí, fa sègre la pòrta sus l'aure.
Sa maire li ditz :
“Mès auriás po(g)ut quitar aquela pòrta en bas, siás totjorn ambe aquela pòrta aquí, qué vòls faire ?
– A ben…”
Se metèron a durmir coma podián.
Puèi, la nuèch, aquí, i aviá de brigands que passavan e venguèron s'arrucar jost aquel grand aure e aluquèron un fuòc. Se metèron a se caufar e fa(gu)èron lo convit empr'aquí, cosinavan.
Tot en un còp Joan lo Nèci que fa, ço ditz :
“Ooo… Ai un besonh que me preissa !
– E ben bogre, fai-lo !”
Se met a pissar, pardí.
Aquò tombava en aval e n'i a un que fa(gu)èt, un dels brigands que di(gu)èt, ço ditz :
“Ten, comença a plòure, calriá s'arrucar, quand mèmes, se sarrar un pauc mai de l'aure…”
E mon Joan lo Nèci, al bot d'un moment, ço ditz :
“Oooo… Mamà, aquò's pas aquò, aquò's qu'ai envija de cagar !
– E ben di(g)a, caga, bogre, tant qu'i siás !”
Alèra, coma les brigands èran en dejóst amb una padena, que fasián un frisquin, sai pas de que fasián. Mon Joan lo Nèci se met a cagar e aquò tombava dins la padena.
Lo brigand que fa, ço ditz :
“Bolèga, bolèga que la menda del Cièl tomba.”
Sai pas s'aquò sentiá bien bon, pardí…
Pièi tot un còp, lo Joan, de nèci que foguès, ço ditz :
“La pòrta me geina, de qué ne'n far ?
– E ben laissa la tombar !”
Laissa tombar la pòrta, aquò te fotèt un bruch !
Les brigands se sauvan e, coma avián un magòt, d'argint, pardí, lo quitèron al pè de l'aure e se sauvèron. Fa(gu)èron :
“Òi, aquò's lo Diables, aquel sarrabastal !”
E se sauvèron al pus viste.
E Joan lo Nèci e sa maire tòrnan davalar de l'aure. Amassèron l'argint e aquò's desempièi que sia(gu)èron un pauc pus riches. »
Un jorn, sa maire li di(gu)èt :
“I a de que prendre la pòrta e se'n anar !”
El comprenguèt :
“Pòrta la pòrta !”
Arranca la pòrta e sèg sa maire.
Se'n van enlai, pels camps e pels prats.
La nuèch arribava. End ont s'arrucar ? Montan sus un aure, un grand aure. E mon Joan, pardí, fa sègre la pòrta sus l'aure.
Sa maire li ditz :
“Mès auriás po(g)ut quitar aquela pòrta en bas, siás totjorn ambe aquela pòrta aquí, qué vòls faire ?
– A ben…”
Se metèron a durmir coma podián.
Puèi, la nuèch, aquí, i aviá de brigands que passavan e venguèron s'arrucar jost aquel grand aure e aluquèron un fuòc. Se metèron a se caufar e fa(gu)èron lo convit empr'aquí, cosinavan.
Tot en un còp Joan lo Nèci que fa, ço ditz :
“Ooo… Ai un besonh que me preissa !
– E ben bogre, fai-lo !”
Se met a pissar, pardí.
Aquò tombava en aval e n'i a un que fa(gu)èt, un dels brigands que di(gu)èt, ço ditz :
“Ten, comença a plòure, calriá s'arrucar, quand mèmes, se sarrar un pauc mai de l'aure…”
E mon Joan lo Nèci, al bot d'un moment, ço ditz :
“Oooo… Mamà, aquò's pas aquò, aquò's qu'ai envija de cagar !
– E ben di(g)a, caga, bogre, tant qu'i siás !”
Alèra, coma les brigands èran en dejóst amb una padena, que fasián un frisquin, sai pas de que fasián. Mon Joan lo Nèci se met a cagar e aquò tombava dins la padena.
Lo brigand que fa, ço ditz :
“Bolèga, bolèga que la menda del Cièl tomba.”
Sai pas s'aquò sentiá bien bon, pardí…
Pièi tot un còp, lo Joan, de nèci que foguès, ço ditz :
“La pòrta me geina, de qué ne'n far ?
– E ben laissa la tombar !”
Laissa tombar la pòrta, aquò te fotèt un bruch !
Les brigands se sauvan e, coma avián un magòt, d'argint, pardí, lo quitèron al pè de l'aure e se sauvèron. Fa(gu)èron :
“Òi, aquò's lo Diables, aquel sarrabastal !”
E se sauvèron al pus viste.
E Joan lo Nèci e sa maire tòrnan davalar de l'aure. Amassèron l'argint e aquò's desempièi que sia(gu)èron un pauc pus riches. »
Pas de traduction pour le moment.
© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron
Localisation
Vous aimerez aussi...
En cours de chargement...