Tòni

« Aquò se passava ont soi nascut aval [La Descariá de Copiac].
I aviá un vièlh molinièr, amb una molinièira, que se fasián vièlhs e avián un enfant qu’èra un pauc bestiassa. L’apelavan Tòni.
Alara lo molinièr moriguèt, la femna podiá pas anar far las comissions, envoièt lo dròlle quèrre de gulhas a Copiac.
Alara quand sosquèt a La Ventadoira, agèt besonh de pausar las cauças e planta las gulhas pel palhièr. Quand agèt finit, las tornèt pas trapar.
Arriba a l’ostal, ie diguèt :
“Mamà, ai pas las gulhas, ai perdut las gulhas, las ai plantadas per la palha amont.
– E ben, espèça de colhaudàs, bestiassa, que ie fa, te caliá las plantar pel colet de la vèsta.
– E ben va plan, mamà, lo còp que ven o farai.”
Quauque temps après, volián fojar la vinha. Alara l’envoièt quèrre de bi(g)òsses a cò de Delon de Copiac.
Crac, crac ! Planta aqueles bi(g)òsses pel colet de la vèsta, la vèsta tota esquiuçada. Arriba a l’ostal, la maire ie ditz :
“Bestiassa ! Te cal trapar un baston, òm passa aquò dins lo trauc e òm lo met sus l’espatla.”
Bòn.
Quauque temps après, avián comandat un porcelon. 
Ie ditz :
“Te cal anar quèrre aquel porcelon, l’engraissarem.”
Alara, l’engraissava ambe la farina benlèu que panava m’enfin…, per qu’avián pas grand’ tèrra.
Alara, lo tipe va quèrre…, lo Tòni va quèrre aquel porcelon.
Rap ! Lo baston jos la coeta e aquò sus l’espatla.
Va plan.
Arriba a l’ostal, la maire ie ditz :
“Colhaudàs ! Òm fa pas coma aquò, bestiassa. Òm met aquò davans e, amb una bròca, òm buta aquò.
– Va plan, mamà, lo còp que ven o farai.”
Pus tard, avián la pairòla a Copiac que l’avián facha reparar per tuar lo porcelon. La va quèrre.
E quand sosquèt a la capèla de La Mòla, la pairòla davant e, brom brom !, a còps de barra, e cap al molin.
Après, arriba a l’ostal : la pairòla traucada. 
La maire ie diguèt :
“Aquò’s pas plan fach.”
M’enfin passèt de caracòs que las reparavan, de tarramanhons. 
La ie fan reparar e, apuèi, ie tòrnan portar aquela pairòla, ie dison :
“Te caldriá nos pagar .
– Ò, ie diguèt, la mamà paga amb una palhassada de teulòtas aval que a.”
Mès qu’èran de loís d’òr !
E los caracòs prenguèron aqueles loís d’òr.
Mès enfin la mamà diguèt :
“Tant pís, n’ai maites, diguèt, mès pòt pas pus anar que fasques los afars. Siás bèstia coma un panièr traucat !”
Bòn.
“Te cal maridar !”
Ie diguèt :
“Te cal anar a la sortida de la messa a Copiac e donaràs un còp d’uòlh a las dròllas que sortisson de la messa.”
Anèt a la sortida de la messa mès tornèt coma un bestion.
Bòn.
Alara la maire diguèt :
“N’i en cal cercar una.”
E i avia une orpheline, una bastarda coma disièm autres còps, pas luònta aquí. Diguèt : “Benlèu seriá plan contenta de venir per qu’avèm un pauc de ben, quauques…, aquel molin.”
Ie diguèt :
“La te cal anar veire.”
E ie va.
Quand arribèt amont, lo patron sosquèt mòrt e tornèt perque tot lo monde plorava, ainsi de suita…
E la mamà ie diguèt :
“Te cal pas far coma aquò. Quand i a un mòrt, òm se met a ginolhs aquí, òm ditz una prièra.
– Va plan, mamà, lo còp que ven o farai.”
Bòn.
Quauque temps après, ie tornèt. 
Avián tuat lo pòrc. Vegèt un mòrt, se met a ginolhs e se met a dire una prièra. Tot lo monde se fotèt d’el. 
Tòrna partir.
le diguèt :
“Cal pas far coma aquò. Quand tuan lo pòrc, ie cal adujar.”
Alara quand ie tornèt, la bona èra darrèr un tèrme que pissava.
Alara, ie va en levent los braces :
“Te vau adujar ! Te vau adujar !”
Mès que la bona agèt paur. Partiguèt.
Apuèi, la mamà anèt trapar aquela filha quand mème, que n’aviá enveja de se plaçar, que n’aviá un sadol dels patrons.
E, bòn, decidèron de se maridar.
Alara se maridèron, fasquèron un bocin de repais.
E apuèi, quand agèron finit lo repais, qué ditz a la maire :
“Ambe qual cocharà aquela estrangeirassa ?
– E ambe tu, fotut bestiassa !”
E el que respondèt :
“Ò, pardí, se i a quicòm de missant far, es totjorn per ieu !” »