Lo lop e lo rainald

Collecté en 1997 par IOA Sur les Communes de Brandonnet, Maleville Voir sur la carte
J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

Dans le cycle occitan du loup et du renard, le personnage du renard est flatteur, menteur et rusé, tandis que celui du loup, qui peut parfois incarner la cruauté, est ici fort naïf.

Ce conte animalier comporte plusieurs séquences.

Marguerite entame son conte par la formule consacrée : “Un còp èra…” (Il était une fois…)

Son

Marguerite GALTIÉ

née Delclaux en 1920 à Brandonnet, décédée en 2014.

Transcription

Occitan
Français
« Un còp èra, lo lop e lo rainald prenguèron una barta a traire. Aquela barta èra espessa : de ginèsses que avián una cana de long, n'i aviá la mitat de secs… Enfin, caliá traire aquela barta.
Li aviá de galhamasses talament bèlses que las agaces èran aquí dedins e caquetavan tot lo temps, agachavan tot çò que se passava.
Et voilà.
E mon lop e mon rainald se metèron a traire aquela barta. Lo lop trabalhava tant que podiá, lo rainald fintava deçà delà. Al cap d'un moment li di(gu)èt :
“Di(g)a, as pas set ?
– Me di(g)a pas s’ai set parce que quitarai de…”
Al cap d’un moment, li di(gu)èt :
“As pas apetit ?
– E si, ai apetit ! Mès, comprenes…
– Di(g)a, escota, sabi que a la sacrestiá an fach la quista per las armas del Purgatòri, i a una pairolada de mèl, pòdes creire que nos regalariam !
– Cala-te que sabi cossí es, encara m'arribariá ben quicòm !
– Te disi : anem-li ! As pas apetit ?”
Tant lo li di(gu)èt que èra aganit e li anèron.
“Eh oui mès end anèm passar ?
– Di(g)a pas res. I a un trapelon, anèm passar pel trapelon, veiràs.”
Dientran per aquel bojal. Pardí li aviá una pairòla tota plena de mèl e lo lop se saquèt aquí e ne mangèt, e ne mangèt…
Lo rainald, de temps en temps, anava veire se podiá passar pel bojal. Mès que lo lop pensava pas al bojal !
“E ben, di(gu)èt, ara cal partir, quand mèmes.”
Mas que, quand calguèt passar pel bojal e ben lo lop li po(gu)èt pas passar. Aviá lo ventre talament que gròs que po(gu)èt pas passar.
E lo rainald sautèt, se'n anèt.
El li di(gu)èt :
“Mès, espèra-me !
– E ben fòrça un bocin !”
Fòrçava ben pro mès po(gu)èt pas passar.
“E pardí, sabiái ben qu'ambe tu quicòm m'arribariá ! Sòrs-me d'aquí !
– Cossí vòls que fa(g)a ? Escota, i a lo campanièr que vendrà sonar l’angèlus, se te despachas bien, pendent que tirarà la coeta de la campana, tus, as pas qu'a passar per la pòrtaet voilà,li passaràs ben per la pòrta !
– E ben vau assajar…”
Quand lo companièr arribèt, se sarrèt de la pòrta en se rescondent. Mas que lo campanièr vegèt
aquela bèstia tota negra e sautèt dessús… Sautèt a la pòrta per lo téner mas que l'atapèt pas que per la coeta e li tra(gu)èt la coeta… Lo tirèt tant que po(gu)èt, lo lop, e la coeta cedèt.
Se metèt a cridar :
“E pardí, vesi ben, cada còp que veni ambe tu quicòm m'arriba !”
E las agaces que risián, li disián :
“Al descoetat ! Al descoetat !
– E vesi ben ara que gausi pas passar…
– Mès te'n fa(g)a pas, te vau far una coeta !
– E cossí me vòls far una coeta ? Enquèra t'escotarai e enquèra quicòm mai m'arribarà !
– Mès non, mès non ! Te vau far una coeta, di(g)a pas res.”
Anèt chal cordonièr, prenguèt un fais d'estopas, fa(gu)èt una coeta e, ambe de pe(g)a la li empe(gu)èt. Et voilà.
“Ah oui mais…”
Bon, aviá una coeta…
L'autre li di(gu)èt :
“Mas que sabes, es talament borruda, talament rebeluda, es òrra coma tot, la te vau flambuscar un bocin !
– Quand mèmes, mais oui mais enfin…
– Allez, allez, comprenes, es pas polit coma aquò, allez !”
Alèra fa(gu)èt un fuòc e :
“Allez, vira-te, aquí, que flambusquem aquela coeta un bocin !”
E l'autre paure diables se virèt sul fuòc mas que aquela pelha prenguèt fuòc, las estopas… Prenguèt fuòc e se'n anèt.
E las agaces que risián encara mai :
“E ben ara : al rabastinat ! Al rabastinat !”
El, cridava tant que podiá, se saquèt per la barta e, en anent per la barta, fotèt fuòc la barta.
E tota aquela barta, aquelses ginèsses secs, tot aquò prenguèt fuòc.
E lo paure lop se'n anèt, s'encavèt. Es pas tornat sortir. »

Pas de traduction pour le moment.

© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...