Lo rainald e lo lop

Collecté en 1996 par IOA Sur la Commune de Balaguier-d'Olt Voir sur la carte
J'apporte des précisions ou
je demande la traduction >

Introduction

Dans le cycle occitan du loup et du renard, le personnage du renard est flatteur, menteur et rusé, tandis que celui du loup, qui peut parfois incarner la cruauté, est ici fort naïf.

Ce conte animalier comporte plusieurs séquences. Georges nous en livre deux.

Son

Georges LABRO

né en 1924 à Balaguier d'Olt.

Transcription

Occitan
Français
« Aquò’s l’istoèra del rainald e del lop que, a-n-aquel moment, trabalhavan, partián a la jornada per fòire las vinhas o per segar n’impòrta, mème per copar de la lenha, n’impòrta…
Aquela annada avián entrepres de fòire la vinha de Laval. Començavan de bona ora, lo matin, plan solide, a la levada del jorn e jusc’al ser qu’èra tard, jusca la retirada. Per pèrdre pas tròp de temps, coma z’o fasián al prètzfach, prenián lo despartin.
Alèra, aquel jorn, avián presa una topina de mèl :
“A, çò ditz, que uèi nos anèm regalar !”
E avián daissat aquela topina al fons de la rega, pardí. Pindolada a un fraisse, aval, dins lo pradelon.
E totes dos se meton a fòire, pardí, e aquò anava pro.La tèrra se fasiá bien, aquò anava.
E tot d’un còp, devas nòu oras del matin, aquí, un carilhon a Toirac, un trinhon, aquí, a tot petar !
“Ò, plai, plai, çò ditz lo rainald, qual me sòna de delai ? Çò ditz. Ai aublidat, devi téner un baptème a Toirac, e...
– A…, çò ditz lo lop, se te cal anar téner un baptème, que siasque lo pairin, pardí, li te cal ben anar!”
E mon rainald fot lo camp.
E, tot lo matin, aquò trinhornegèt alai a Toirac, tot aquò.
Oui mais,dètz oras, onze oras e lo rainald tornava pas jamai.Enfin a onze oras-e-mèja quand mème, tornèt d’arribar. 
E lo lop, d’aquel temps, aviá fosegut per dos per çò qu’aviá pas copat tèrra al rainald, aviá montat lo segond regon atanben, pardí. Voliá èstre al cap a mègjorn.
E l’autre çò ditz :
“N’ai fotut un bon còp ! De qué fasiás ?
– Òi, çò ditz, avèm distribuat de deligèias a tot lo monde, tot aquò… Me caliá ben lo temps!
Ah bon !”,çò ditz…
Lo lop, qu’aviá trabalhat tot lo matin, li tardava de despartinar. Èra dejà mègjorn manca cinc. Çò ditz :
“Escota, ne rèsta pas que tres o quatre, pès de vitz, acaba-los e ieu comenci de davalar per despartinar.”
E davala, pardí. Atrapa sa museta :
“Ò, çò ditz, aquela museta…”
Aquò èra el qu’aviá portat la museta lo matin, li semblava qu’aquò èra pas parelh.
Ditz :
“Pèsa pas gaire !”
Duèrb la museta :
“Ò !, çò ditz. E, çò ditz, rainald, vèni veire, çò ditz, lo topin de mèl, lo curatopin i es passat dedins, li a pas res pus dedins !”
Sabètz, lo rainald sabiá qu’èra aquò que s’èra passat… Pren lo viòl de de pel dessús e… devàs la cròsa. E fasiá viste !
Mès que lo lop comprenguèt çò que s’èra passat : al luòc de batejalhas, aquò èra lo pòt de mèl qu’aviá pagat !
E a corsar lo rainald. E lo rainald, qu’aviá l’estomac bien plen, marchava pas tan viste, mès l’autre qu’aviá l’estomac cròi aquò l’empachava pas de córrer. E aquò li anava !
Solament, aquò anava talament viste que èra plan ora que lo rainald arribèssa a la cròsa per çò que l’autre li teniá pè.
Talament plan que lo rainald dintra dins sa cròsa, qu’es un bocin pus estrecha que lo lop li podiá pas dintrar.Mès lo lop li se gita darrèr e òp ! lo t’atrapa per una pata.Mès, dedins, li vesiá pas tròp res e çò ditz :
“Mès aqueste còp te teni !”
Lo rainald li ditz :
“Creses me téner una pateta, çò ditz, tenes pas qu’una raiceta!”
Aquò sufòquèt lo lop que donèt lo vam a la pata e l’autre òp ! tira la pata e çò ditz :
“Ara, vèni me quèrre !”
E lo lop sia(gu)èt d’anar se jaire a sa cròsa sans aver despartinar.
Aquò arriba sovent que n’i a que fòson pendent que los autres manjan lo mèl e n’i a pas que pus que pels pus coquins ! »

Pas de traduction pour le moment.

© Tous droits réservés Institut occitan de l'Aveyron

Localisation

Vous aimerez aussi...

En cours de chargement...