Los paures

« N'i aviá quauqu'uns.
N'i aviá un que l'apelavan Lo Tè d'Aubrac. Anava amassar de tè al boès d'Aubrac, fasiá de paquetons e los donava als ostaus, que lo metián al fuòc, se(g)urament, quand sortián de son sac… A-n-aqueles qu'aimava lo mai o que lo fasián jaire. Me sembla que l'aviái entendut dire qu'èra originari de Rinhac. L'apelavan lo paure del tè o lo paure de l'uòu per çò que demandava d'uòus. A-z-un vilatge l'apelavan lo paure de l'uòu, a l'autre lo paure del tè, a l'autre lo paure de la carn quand demandava de carn per far la sopa.
Venián jaire ches nautres, totjorn, aqueles paures.
N'i aviá un autre qu'aviá de cròssas. Aviá una cròssa. Mon paure paire li'n aviá facha una, cròssa. Aviá una camba… Amai aviá lo pè ufle, tot desformat, tot roge. Soi-disant l'aviá atapat dins una mina. Veniá jaire atanben ches nautres. L'apelavan lo paure de la cròssa.
N'i aviá un autre, me sovene de li avere vist manjar un bocin de lard coma la boèta del sucre. Sortiá d'una bòria importenta al-dessús del Monestiá (48), amont, en virent sus la rota de Mende, mès mendiava per çò que aquò li plasiá, lo paure de las bòrias qu'apelavan. Ieu aviái tres o quatre ans, benlèu, quand quitèt de passar.
Quand passavan ches nautres, s'ataulavan ambe nautres e manjavan. Anavan jaire a l'afenador se èra nuèch et voilà. Demandavan lo repais e la cochada e se'n anavan. Anavan veire quauqu'un mai.
E pièi n'i aviá un autre que èra de Sent-German del Telh. Èra inocent, aquel. Sos parents lo volián ben gardar, que èran pas riches mès enfin èran a lor aise. Avián de que viure. Mès aquel d'aquí, quand aquò lo preniá, anava far de tornadas, coma aquò, anava als ostaus que i aviá de filhas. Tot còp se'n maridava una, d'aquelas filhas, e lo monde lo taquinavan, li disián :
“E di(g)a, Titon, sabes, aquela d'aquí s'es maridada.
– E ben fotre maissas !”
Duviá èsser de la classa 95. Ieu l'ai cone(g)ut vièlh.
Un còp, mon fraire aviá un pistolet a-z-amòrças. L'autre èra assetat aquí davant lo fuòc e mon fraire li va far petar lo pistolet tras el, agèt una paur ! Ne venguèt tot blanc.
“M'a mancat pr'aquò per aqueste còp !”
Mon fraire aviá quatre ans, benlèu. Se fa(gu)èt engular encara, pardí.
Mès aquò's de vilatges que s'i passava pas gaire per çò que i aviá pas lo monde.
Aicí [Navas], n'ai pas vistes passar, ni mai enlai [Planhas], aviá quitat de ne passar. Quand lo del tè, de las cròssas e Titon sia(gu)èron finits, aquò sia(gu)èt finit aquí. Lo de las bòrias que manjava lo tròç de lard, n'i aviá un briu qu'èra pas passat. Èra vièlh, duvá pas plus córrer o èra mòrt, benlèu. L'aviái pas que vist que un parelh de còps, aquel. »