Las trèvas
Introduction
Les anciens se souvenaient des peurs (paurs) dont parlaient leurs grands-parents et que certains savaient entretenir.
Les trèvas sont des revenants qui se manifestaient de diverses manières afin de contraindre des héritiers à faire dire des messes pour le repos de l'âme d'un défunt. Cette croyance était très répandue jusqu'au début du XXe siècle.
Pour faire cesser ces phénomènes, on faisait appel au curé.
On rencontre deux catégories de trèvas dans les environs de La Salvetat : les trèvas de l’intérieur des maisons, manifestations des âmes de défunts sollicitant des messes, et les trèvas de l’extérieur des maisons assimilées le plus souvent à des esprits malfaisants qui pouvaient parfois emprunter différentes formes notamment celle d’une jument blanche ou d’un chien blanc... (CORDAE)
Ethnotexte
Transcription
Occitan
Français
« Lo miu pepè aviá pres una ròda de tombarèl, estaquèt de palha a totes los riats, i fotèt lo fuòc e daissèt davalar la ròda per un prat. Tot aquò diguèron que i aviá una trèva e que caliá far dire de messas.
I aviá una femna que fasiá de cabecons e que los penjava al cap de l'escalièr per los far secar. De vesins anèron li panar lo panièr e lo metèron al cap d'una pèrga de carri. Aquela paura femna lo podiá pas anar despenjar. Cada jorn lo cat montava e anava manjar un cabecon. Aquela femna diguèt qu'aquò èra quauques revenants que li comandavan tantas de messas coma i aviá de cabecons. »
« Dins lo temps, lo monde podián pas donar de messas pels mòrts, avián pas d'argent. Quauques còps, al cap de quinze jorns, un mes, dos meses entendián quauqu'un que davalava per l'escalièr del trast. Aquò durava jusca que podián dire una messa.
Ieu, ai conegut un òme, èra cantonièr, anava al camin e aviá doas ombras, la siá e una autra. Tenguèt quatre o cinc jorns coma aquò e, un jorn, lo diguèt a la femna.
Diguèt :
“Sai pas de qu'es aquel trabalh, cossí que me viri, cossí que non, fau doas ombras…
– Cal que te diga que quand soi anat levar lo dròlle pichòt, m'a sautat al còl e m'a fach : Mamà, lo mòrt !”
Alèra li diguèt :
“E ont es ?
– Aquí.”
Alèra, anèron trobar Mossur lo curat Joanjoan.
Lor diguèt :
“Avètz perdut quauqu'un dins la familha ?
– Òc, vèni de pèrdre lo papà.
– Escotatz, compreni ben que sètz pas riches, se me podètz pagar, me pagaretz, se me podètz pas pagar, o daissarètz, ieu, vos vau dire la messa.” Donèron la messa e tot s'arrestèt. »
Pas de traduction pour le moment.